Hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp luật như Luật Quảng cáo, Luật Thương mại, Luật báo chí… Các văn bản pháp luật này điều chỉnh hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in thông qua các quy định cụ thể như các chủ thể có quyền quảng cáo; hàng hóa, dịch vụ quảng cáo; sản phẩm quảng cáo; các hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in; điều kiện để được quảng cáo thương mại trên báo in…
Trong phạm vi bài viết, chúng tôi xin nêu ra một số quy định pháp luật mà doanh nghiệp cần lưu ý khi thực hiện hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in. Việc nắm rõ các quy đinh này là cần thiết, tránh những trường hợp vi phạm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
1. Chủ thể có quyền quảng cáo thương mại trên báo in
Để thực hiện hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in, doanh nghiệp có thể tự mình thực hiện quảng cáo hoặc thuê doanh nghiệp dịch vụ quảng cáo thông qua hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có quyền thực hiện hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in. Điều 103 Luật Thương mại 2005 quy định chỉ có thương nhân Việt Nam, chi nhánh của thương nhân Việt Nam, chi nhánh của thương nhân nước ngoài được phép hoạt động thương mại tại Việt Nam mới có quyền quảng cáo về hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của mình hoặc thuê thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo thực hiện việc quảng cáo thương mại cho mình.
Văn phòng đại diện của thương nhân không được trực tiếp thực hiện hoạt động quảng cáo thương mại. Văn phòng đại diện chỉ được ký hợp đồng với thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo trong trường hợp được thương nhân ủy quyền, và việc ký hợp đồng đó phải nhằm để thực hiện quảng cáo cho thương nhân mà mình đại diện trong phạm vi được ủy quyền.
Riêng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài muốn quảng cáo thương mại tại Việt Nam cần phải thuê thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại Việt Nam thực hiện.
2. Hàng hóa, dịch vụ quảng cáo thương mại trên báo in
Doanh nghiệp có quyền quảng cáo đối với mọi loại hàng hóa, dịch vụ được phép kinh doanh. Hàng hóa, dịch vụ được doanh nghiệp quảng cáo thương mại trên báo in là hàng hóa, dịch vụ được phép lưu thông, thuộc phạm vi đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời đã và đang sẽ được doanh nghiệp cung ứng trên thị trường. Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định cấm quảng cáo đối với một số hàng hóa, dịch vụ tại Điều 7 Luật Quảng cáo, bao gồm: i. Hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật
ii. Thuốc lá.
iii. Rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên.
iv. Sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo.
v. Thuốc kê đơn; thuốc không kê đơn nhưng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử dụng hoặc sử dụng có sự giám sát của thầy thuốc.
vi. Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích dục.
vii. Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao và các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích động bạo lực.
viii. Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo khác do Chính phủ quy định khi có phát sinh trên thực tế.
Ngoài ra, đối với hàng hóa chưa nhập khẩu hay chưa lưu thông trên thị trường cũng như đối với hàng hóa, dịch vụ chưa được thực hiện trong kinh doanh thương mại ở Việt Nam mà muốn quảng cáo thì phải là hàng hóa, dịch vụ không thuộc danh mục hàng hóa cấm kinh doanh theo pháp luật Việt Nam.
3. Sản phẩm quảng cáo thương mại trên báo in
Sản phẩm quảng cáo thương mại trên báo in gồm những thông tin về hàng hóa, dịch vụ, hoạt động kinh doanh của thương nhân được chuyển tải qua báo in tới độc giả. Sản phẩm quảng cáo thương mại trên báo in phải tuân thủ những quy định về nội dung quảng cáo thương mại trên báo in và hình thức quảng cáo thương mại trên báo in. Cụ thể:
* Về nội dung quảng cáo
- Phải đảm bảo tính trung thực, chính xác, rõ ràng:
Khoản 1, Điều 19 Luật Quảng cáo 2012 quy định: “Nội dung quảng cáo phải bảo đảm trung thực, chính xác, rõ ràng, không gây thiệt hại cho người sản xuất, kinh doanh và người tiếp nhận quảng cáo”. Cụ thể hơn về tính trung thực của nội dung quảng cáo, khoản 7 Điều 109 Luật Thương mại 2005 quy định một trong những quảng cáo thương mại bị cấm đó là: “Quảng cáo sai sự thật về một trong các nội dung số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, xuất xứ hàng hóa, chủng loại bao bì, phương thức phục vụ và thời hạn bảo hành của hàng hóa, dịch vụ”.
Như vậy, Luật Quảng cáo cũng như Luật Thương mại yêu cầu doanh nghiệp phải trung thực thông tin quảng cáo về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, tính năng, kiểu dáng, xuất xứ, chủng loại, bao bì, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của hàng hóa, dịch vụ. Đây là yếu tố hàng đầu trong hoạt động quảng cáo thương mại nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh.
- Nội dung quảng cáo không được chứa đựng thông tin mang tính so sánh trực tiếp
Khoản 7, Điều 109 Luật Thương mại 2005 quy định cấm: “Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ của mình với hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ cùng loại của thương nhân khác”.
Như vậy, pháp luật cấm sử dụng các sản phẩm quảng cáo chứa đựng thông tin mang tính so sánh trực tiếp giữa hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo với các hàng hóa dịch vụ khác (trừ so sánh với hàng hóa giả, hàng hóa vi phạm bản quyền).
- Nội dung quảng cáo đối với một số hàng hóa, dịch vụ đặc biệt
Đối với một số hàng hóa, dịch vụ đặc biệt có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và môi trường như thuốc; mỹ phẩm; thực phẩm, phụ gia thực phẩm; hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong gia dụng và y tế; trang thiết bị y tế; sản phẩm sữa và sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ; dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh…, doanh nghiệp phải đáp ứng một số yêu cầu đối với nội dung quảng cáo được quy định từ Điều 3 đến Điều 12 Nghị định 181/2013/NĐ-CP. Chỉ sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung quảng cáo thì doanh nghiệp mới được thực hiện quảng cáo đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt này (trừ quảng cáo thức ăn chăn nuôi).
Riêng đối với quảng cáo thức ăn bổ sung dành cho trẻ dưới 24 tháng tuổi phải đảm bảo các yêu cầu theo quy định tại khoản 2, Điều 6 Nghị định 100/2014/NĐ – CP về kinh doanh và sử dụng sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ, bình bú và vú ngậm nhân tạo. Cụ thể:
i. Phần đầu của quảng cáo phải có nội dung: “Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ”;
ii. Nội dung quảng cáo phải nêu rõ “Sản phẩm này là thức ăn bổ sung và được ăn thêm cùng với sữa mẹ dùng cho trẻ trên 06 tháng tuổi”; phù hợp với quy định tại Điều 4, Điều 5 Nghị định này và quy định khác của pháp luật về quảng cáo và an toàn thực phẩm. * Về hình thức quảng cáo
Khoản 3, Điều 2 Luật Quảng cáo 2012 quy định: “... Hình thức quảng cáo được thể hiện bằng hình ảnh, âm thanh, tiếng nói, chữ viết, biểu tượng, màu sắc, ánh sáng và các hình thức tương tự”. Như vậy, đối với sản phẩm quảng cáo thương mại trên báo in, hình thức thể hiện của sản phẩm quảng cáo đó là chữ viết, hình ảnh, tranh vẽ minh họa, biểu tượng....thể hiện trên một sản phẩm quảng cáo nhằm gây ấn tượng và tác động trực tiếp đến độc giả. Hình thức quảng cáo phải rõ ràng, dễ hiểu và có tính thẩm mỹ.
Riêng về tiếng nói, chữ viết trong quảng cáo, Điều 18 Luật Quảng cáo quy định sản phẩm quảng cáo phải có nội dung tiếng Việt, trừ một số trường hợp sau:
i. Nhãn hiệu hàng hoá, khẩu hiệu, thương hiệu, tên riêng bằng tiếng nước ngoài hoặc các từ ngữ đã được quốc tế hoá không thể thay thế bằng tiếng Việt;
ii. Sách, báo, trang thông tin điện tử và các ấn phẩm được phép xuất bản bằng tiếng dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài; chương trình phát thanh, truyền hình bằng tiếng dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài.
Trong trường hợp sử dụng cả tiếng Việt, tiếng nước ngoài trên cùng một sản phẩm quảng cáo thì khổ chữ nước ngoài không được quá ba phần tư khổ chữ tiếng Việt và phải đặt bên dưới chữ tiếng Việt.
Đặc biệt, việc thể hiện, trình bày các sản phẩm quảng cáo thương mại trên báo in còn một số quy định riêng được quy định tại Điều 21 Luật Quảng cáo 2012. Cụ thể, diện tích quảng cáo không được quá 15 % tổng diện tích một ấn phẩm báo hoặc 20 % diện tích một ấn phẩm tạp chí trừ báo, tạp chí chuyên quảng cáo; phải có dấu hiệu phân biệt quảng cáo với các nội dung khác. Thêm vào đó, phụ trương quảng cáo của báo (nếu có) phải đánh số riêng, có cùng khuôn khổ, phát hành kèm theo số trang báo chính. Trên trang của một phụ trương quảng cáo phải ghi rõ các thông tin sau: Tên tờ báo; tên, địa chỉ của cơ quan báo chí; dòng chữ “Phụ trương quảng cáo không tính vào giá bán”. Ngoài ra, không được quảng cáo thương mại trên bìa một tạp chí hoặc trang nhất của báo.
4. Điều kiện để quảng cáo thương mại trên báo in
Để được quảng cáo thương mại trên báo in, doanh nghiệp phải tuân thủ những điều kiện quảng cáo được quy định tại Điều 20 Luật Quảng cáo 2012, cụ thể:
i. Quảng cáo về hoạt động kinh doanh hàng hoá, dịch vụ phải có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
ii. Quảng cáo cho các loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải có các tài liệu chứng minh về sự hợp chuẩn, hợp quy của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật.
iii. Quảng cáo tài sản mà pháp luật quy định tài sản đó phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng thì phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản.
iv. Quảng cáo cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt phải đảm bảo các điều kiện sau đây: + Quảng cáo thuốc được phép quảng cáo theo quy định của pháp luật về y tế phải có giấy phép lưu hành tại Việt Nam đang còn hiệu lực và tờ hướng dẫn sử dụng do Bộ Y tế phê duyệt;
+ Quảng cáo mỹ phẩm phải có phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm theo quy định của pháp luật về y tế;
+ Quảng cáo hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế phải có giấy chứng nhận đăng ký lưu hành do Bộ Y tế cấp;
+ Quảng cáo sữa và sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ không thuộc quy định tại khoản 4 Điều 7 của Luật Quảng cáo phải có giấy chứng nhận tiêu chuẩn, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm đối với sản phẩm dinh dưỡng sản xuất trong nước; đối với sản phẩm dinh dưỡng nhập khẩu thì phải có giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm của cơ quan có thẩm quyền của nước sản xuất và giấy phép lưu hành;
+ Quảng cáo thực phẩm, phụ gia thực phẩm phải có giấy chứng nhận đăng ký chất lượng vệ sinh an toàn đối với thực phẩm, phụ gia thực phẩm thuộc danh mục phải đăng ký chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm hoặc giấy tiếp nhận hồ sơ công bố tiêu chuẩn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với thực phẩm, phụ gia thực phẩm thuộc danh mục phải công bố tiêu chuẩn;
+ Quảng cáo dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh phải có giấy chứng nhận đủ tiêu chuẩn hành nghề do ngành y tế cấp theo quy định của pháp luật; quảng cáo trang thiết bị y tế phải có giấy phép lưu hành đối với thiết bị y tế sản xuất trong nước hoặc giấy phép nhập khẩu đối với thiết bị y tế nhập khẩu;
+ Quảng cáo thuốc bảo vệ thực vật, nguyên liệu thuốc bảo vệ thực vật, vật tư bảo vệ thực vật phải có giấy chứng nhận đăng ký thuốc bảo vệ thực vật;
+ Quảng cáo sinh vật có ích dùng trong bảo vệ thực vật phải có giấy phép kiểm dịch thực vật do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp;
+ Quảng cáo thuốc thú y, vật tư thú y phải có giấy phép lưu hành sản phẩm và bản tóm tắt đặc tính của sản phẩm;
+ Quảng cáo phân bón, chế phẩm sinh học phục vụ trồng trọt, thức ăn chăn nuôi, chế phẩm sinh học phục vụ chăn nuôi phải có giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm hoặc văn bản tự công bố chất lượng sản phẩm.
+ Ngoài ra, Chính phủ sẽ quy định điều kiện quảng cáo đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt khác khi có phát sinh trên thực tế.
Tóm lại, khi đáp ứng đủ điều kiện quảng cáo quy định tại Điều 20 Luật Quảng cáo 2012, doanh nghiệp có quyền quảng cáo hàng hóa, dịch vụ của mình trên báo in.
5. Những hành vi bị cấm trong quảng cáo thương mại trên báo in
* Những hành vi bị cấm:
Luật Quảng cáo đã quy định rõ một số hành vi quảng cáo bị cấm, thể hiện tại Điều 8 Luật Quảng cáo, cụ thể như sau: - Quảng cáo những sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo tại Điều 7 Luật Quảng cáo.
- Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng.
- Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
- Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.
- Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
- Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật.
- Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.
- Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.
- Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
- Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.
- Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
- Quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.
- Quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.
- Quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, lời nói, hành động trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục; gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, an toàn hoặc sự phát triển bình thường của trẻ em.
- Ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo hoặc tiếp nhận quảng cáo trái ý muốn.
- Treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng.
* Xử phạt những hành vi vi phạm quảng cáo thương mại trên báo in
Những hành vi vi phạm quảng cáo thương mại trên báo in sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 51, Điều 57 Nghị định số 158/2013/NĐ –CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo. Tùy vào hành vi vi phạm, thương nhân khi thực hiện những hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo thương mại sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 90.000.000 đồng. Kết luận: Trên đây là một số quy định của pháp luật về hoạt động quảng cáo thương mại trên báo in. Các doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định này nhằm mục đích thực hiện đúng quy định pháp luật, hạn chế rủi ro pháp lý khi thực hiện hoạt động quảng cáo.
Chuyên đề trên đây là chia sẻ của chúng tôi về vấn đề Quảng cáo thương mại trên báo in - Một số điều doanh nghiệp cần lưu ý nhằm hỗ trợ người đọc có thêm kiến thức về pháp luật, không nhằm mục đích thương mại. Các thông tin trong chuyên đềQuảng cáo thương mại trên báo in - Một số điều doanh nghiệp cần lưu ýchỉ là quan điểm cá nhân người viết, người đọc chỉ tham khảo. Chúng tôi đề nghị Quý Khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ Luật sư của chúng tôi đối với các vấn đề cụ thể. Các yêu cầu giải đáp thắc mắc hãy liên hệ trực tiếp với Văn phòng của chúng tôi theo địa chỉ phía trên hoặc liên hệ qua Hotline: 0978845617, Email: info@luatsuhcm.com.
Chúng tôi trên mạng xã hội