Tội chiếm giữ trái phép tài sản (Điều 141 Bộ luật hình sự)

b. Dấu hiệu pháp lý
 
- Khách thể: tội phạm này xâm phạm quan hệ sở hữu về tài sản. Đối tượng của tội phạm này là tài sản.
- Khách quan:
+ Người phạm tội có được tài sản là do: được giao nhầm mà trước đó người phạm tội không có bất kỳ hành vi lừa dối nào; tự tìm được tài sản (có thể là đào được tài sản thuộc quyền quản lý của Nhà nước - tượng phật, đồ cổ…); nhặt được (tài sản bị đánh rơi).
+ Người phạm tội có hành vi chiếm giữ những tài sản đó, gồm các hành vi: không trả lại tài sản cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp; không giao nộp tài sản cho cơ quan có trách nhiệm mặc dù đã được yêu cầu giao lại mà người phạm tội không trả lại.
Hành vi trên chỉ cấu thành tội phạm khi tài sản có giá trị từ 10.000.000 đồng trở lên, cổ vật hoặc vật có giá trị lịch sử, văn hoá. Luật di sản văn hoá (2001) quy định cụ thể thế nào là cổ vật, vật có giá trị lịch sử, văn hoá.
Hành vi phạm tội này khác với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản ở chỗ tài sản mà người phạm tội có được không phải được giao vì giao ước mà do được giao không đúng bản chất hoặc người phạm tội tự tìm thấy (khi đó chưa xác định được chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản). Tội phạm hoàn thành khi can phạm có các hành vi trên sau khi được yêu cầu trả lại mà không trả.
- Chủ quan: là lỗi cố ý trực tiếp. Mục đích vụ lợi (nhằm chiếm giữ tài sản) là dấu hiệu bắt buộc. 
Có trường hợp người phạm tội không phải có được tài sản do một trong ba cách trên mà có được do mình tự chiếm lấy từ chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nhưng không có ý định chiếm đoạt mà chỉ có ý định chiếm giữ để chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản phải thực hiện một nghĩa vụ nào đó. Ví dụ, A thiếu nợ B nhưng không trả được nên B đã tự ý dắt xe gắn máy của A về nhà để buộc A phải trả nợ và hứa nếu A trả nợ, B sẽ trả lại xe ngay lập tức. Trong trường hợp này, người có hành vi chiếm giữ không có mục đích chiếm giữ bằng được tài sản mà chỉ muốn chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp thực hiện nghĩa vụ của mình. Vì vậy, không có tội chiếm giữ trái phép tài sản xảy ra.