Thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh theo Nghị định 151/2025

1. Khái niệm về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh 

1.1 Khái niệm về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ các loại đất trên phạm vi lãnh thổ nhất định trong một thời kỳ nhất định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và quốc phòng an ninh. Căn cứ Khoản 28 Điều 3 Luật Đất đai 2024, kế hoạch sử dụng đất được định nghĩa như sáu: 
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

28. Kế hoạch sử dụng đất là việc phân kỳ quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện.

Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là một phần của hệ thống quy hoạch sử dụng đất quốc gia, được xây dựng và phê duyệt nhằm làm cơ sở cho việc quản lý, sử dụng đất đai trên phạm vi toàn tỉnh. Quy hoạch này là bản đồ, văn bản mô tả chưa các mục tiêu, định hướng sử dụng đất cụ thể tương ứng với từng loại đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và bảo vệ môi trường theo từng giai đoạn phát triển. 
Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là căn cứ pháp lý để kiểm tra, giám sát việc sử dụng đất của cá nhân, tổ chức nhằm ngăn chặn việc sử dụng đất sai mục đích hoặc vượt quá quy mô quy hoạch; tạo ra bức tranh tổng thể về sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, xác định rõ vị trí, phạm vi các khu đất phục vụ cho các ngành kinh tế, dân sinh và quốc phòng. Qua đó giúp các cơ quan quản lý và nhà đầu tư có cơ sở để xây dựng kế hoạch đầu tư phù hợp. Bên cạnh đó, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh góp phần phân bổ hợp lý các loại đất trong quy hoạch giúp duy trì cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, hạn chế các tác động tiêu cực đến môi trường.

1.2 Khái niệm về kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

Kế hoạch sử dụng đất là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xây dựng, phê duyệt nhằm mục đích tổ chức thực hiện quy hoạch sử dụng đất trên thực tế.  Tại Khoản 36 Điều 3 Luật Đất đai 2024 định nghĩa về kế hoạch sử dụng đất như sau: 
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

36. Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và khoanh vùng đất đai cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng đơn vị hành chính cho thời kỳ xác định.

Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là văn bản pháp lý chi tiết được xây dựng hàng năm hoặc theo từng giai đoạn từ 5 năm trở lên dựa trên cơ sở quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã được phê duyệt. Kế hoạch này cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, phân bổ các loại đất theo từng thửa, khu vực, phục vụ cho việc tổ chức thực hiện sử dụng đất tại địa phương. Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh có nội dung cụ thể, bao gồm diện tích đất dự kiến thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng, giao đất, cho thuê đất nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng trong ngắn hạn, trung hạn.
Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh  là công cụ pháp lý để các cơ quan chức năng thực hiện quản lý, cấp phép sử dụng đất, thực hiện các dự án đầu tư theo đúng quy hoạch đã đặt ra; thể hiện sự hiện thực hóa quy hoạch đất đai cấp tỉnh bằng các mục tiêu cụ thể, định lượng cụ thể về diện tích, vị trí sử dụng đất. Đồng thời, góp phần đồng bộ hóa các hoạt động quản lý và sử dụng đất với các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

2. Nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

Việc quản lý, sử dụng đất đai một cách hợp lý và bền vững là yêu cầu cấp thiết nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, phát triển đô thị và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Trong đó, nguyên tắc lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là cơ sở pháp lý và kỹ thuật chủ đạo nhằm phân bổ đất đai một cách hợp lý, phát huy tối đa hiệu quả sử dụng đất trong phạm vi toàn tỉnh. Căn cứ Điều 60 Luật Đất đai 2024 về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; việc  lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh bao gồm các nguyên tắc sau: 

2.1 Nguyên tắc lập quy hoạch đất cấp tỉnh 

Quy trình lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải tuân thủ nguyên tắc pháp luật quy định nhằm bảo đảm tính khoa học, công khai, minh bạch và phát huy tối đa hiệu quả sử dụng đất Các nguyên tắc chủ đạo bao gồm:
Thứ nhất, đảm bảo tính khách quan, khoa học và tổng hợp
Lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải dựa trên cơ sở khoa học, các số liệu điều tra, đánh giá chính xác về tài nguyên đất đai, hiện trạng sử dụng đất, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh và xu hướng phát triển trong tương lai. Phải tổng hợp các yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng và an ninh để đảm bảo tính toàn diện và cân bằng lợi ích.
Nguyên tắc này nhằm tránh sự chủ quan, cảm tính trong phân bổ diện tích đất, đảm bảo kế hoạch sử dụng đất mang tính khả thi và bền vững.

Thứ hai, bảo đảm phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quốc gia
Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải căn cứ vào quy hoạch chung phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội cấp quốc gia để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, tránh chồng chéo, mâu thuẫn và lãng phí tài nguyên.
Điều này giúp tỉnh chủ động trong việc phát triển các ngành nghề, lĩnh vực kinh tế, công nghiệp, nông nghiệp phù hợp với tiềm năng và lợi thế địa phương, đồng thời góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Thứ ba, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường và sử dụng đất hiệu quả
Quy hoạch phải bảo đảm nguyên tắc bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất, ô nhiễm môi trường và sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm. Việc đưa ra định hướng sử dụng đất phải phân vùng rõ ràng vùng đất nông nghiệp, đất rừng, đất xây dựng, đất bảo tồn thiên nhiên, đất có giá trị lịch sử - văn hóa... để giữ gìn tài nguyên thiên nhiên, đồng thời không làm ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái.

Thứ tư, phân bổ sử dụng đất hợp lý, đảm bảo công bằng xã hội
Có nguyên tắc phân bổ diện tích đất cho các mục đích sử dụng khác nhau dựa trên quy mô phát triển, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và cân đối giữa các địa phương trong tỉnh nhằm tránh sự phát triển mất cân đối. Đồng thời, quy hoạch cần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, thúc đẩy công bằng xã hội, đặc biệt các chính sách hỗ trợ cho các khu vực khó khăn, vùng sâu vùng xa.

Thứ năm, đảm bảo tính linh hoạt, khả thi và có khả năng điều chỉnh
Trong bối cảnh kinh tế, xã hội và môi trường biến đổi liên tục, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh cần đảm bảo tính linh hoạt để thích ứng với các thay đổi thực tiễn.Việc điều chỉnh quy hoạch phải tuân thủ quy trình, cơ chế nhất định, đảm bảo không làm tổn hại đến các mục tiêu phát triển lâu dài, không ảnh hưởng xấu đến quyền lợi của người dân và sự phát triển bền vững.

Thứ sáu, đảm bảo tính công khai, minh bạch và sự tham gia của cộng đồng
Quy hoạch sử dụng đất phải được công bố công khai, minh bạch về nội dung, mục tiêu, phạm vi ảnh hưởng để người dân, doanh nghiệp và các tổ chức có thể giám sát, phản biện. Việc tạo điều kiện cho các bên liên quan tham gia góp ý, phản hồi giúp nâng cao chất lượng quy hoạch, tránh các tranh chấp, mâu thuẫn trong quá trình triển khai thực hiện.

2.2 Nguyên tắc lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là bước cụ thể hóa quy hoạch đã được phê duyệt, có vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý và điều hành sử dụng đất đai ở phạm vi tỉnh. Các nguyên tắc lập kế hoạch bao gồm:

Thứ nhất, phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt
Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải đảm bảo phù hợp, phản ánh đúng nội dung, mục tiêu của quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Không được trái với các định hướng, phân bổ diện tích, loại đất do quy hoạch đã quyết định, nhằm đảm bảo tính thống nhất về mặt pháp lý và quản lý.

Thứ hai, thực hiện đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định
Việc lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành như lấy ý kiến các sở, ban ngành, cấp huyện và người dân liên quan, tổ chức thẩm định, phê duyệt. Mọi bước thực hiện cần minh bạch, rõ ràng để đảm bảo tính hợp pháp, hạn chế khiếu kiện và tranh chấp về đất đai.

Thứ ba, xác định rõ mục tiêu sử dụng đất cụ thể, có tính khả thi
Kế hoạch sử dụng đất cần xác lập mục tiêu rõ ràng, phân bổ diện tích sử dụng cho từng nhóm đất (đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất quốc phòng, đất công trình công cộng...) phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mục tiêu đặt ra phải dựa trên căn cứ pháp lý, khoa học, có khả năng thực hiện trong thời gian kế hoạch đề ra.

Thứ tư, đảm bảo cân đối, hài hòa giữa các lĩnh vực sử dụng đất
Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải phân bố cân đối giữa các lĩnh vực, ngành nghề sử dụng đất phục vụ phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, nông nghiệp, đô thị, bảo vệ môi trường và quốc phòng, an ninh. Không được để hiện tượng quá tải ở một số khu vực hoặc lĩnh vực nào đó gây ra lãng phí đất đai hoặc tác động xấu đến môi trường, xã hội.

Thứ năm, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất
Kế hoạch sử dụng đất cần được xây dựng trên cơ sở tôn trọng, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, đảm bảo hỗ trợ, bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư theo đúng luật định khi thực hiện các dự án, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tránh các hành vi vi phạm pháp luật như thu hồi đất tùy tiện, thiếu minh bạch gây bức xúc xã hội.
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là công cụ quản lý quan trọng, góp phần định hướng phát triển bền vững tài nguyên đất đai, đảm bảo quyền lợi của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Việc tuân thủ các nguyên tắc khoa học, đồng bộ, minh bạch, tôn trọng quyền lợi hợp pháp và bảo vệ môi trường không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất mà còn tạo sự công bằng và ổn định xã hội.

3. Trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh 

Trong quá trình triển khai thực hiện, các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thường có những thay đổi, điều chỉnh nhất định để phù hợp với yêu cầu phát triển mới hoặc để khắc phục những hạn chế, vướng mắc phát sinh. Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh vì vậy cần tuân thủ nghiêm ngặt trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính minh bạch, công khai và sự tham gia của các bên liên quan. Căn cứ các quy định tại Mục II, III Phụ lục I Nghị định 151/2025/ NĐ-CP, hồ sơ, trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh được thực hiện như sau: 

3.1 Hồ sơ trình thông qua điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch đất cấp tỉnh

Căn cứ Khoản 6 Mục II, III Phụ lục I Nghị định 151/2025/ NĐ-CP hồ sơ điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, bao gồm: 
- Tờ trình của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, UBND thành phố trực thuộc trung ương;
- Nghị quyết Hội đồng nhân dân cấp tỉnh (Đối với hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh);
- Báo cáo thuyết minh về quy hoạch sử dụng đất;
- Hệ thống bản đồ và dữ liệu kèm theo (dạng giấy hoặc dạng số);
- Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến Hội đồng thẩm định;
- Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh (Đối với hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh);
- Dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thông qua kế hoạch sử dụng đất của thành phố trực thuộc trung ương (Đối với hồ sơ kế hoạch sử dụng đất thành phố trực thuộc Trung ương);

3.2 Trình tự thủ tục thẩm định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh/điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

Căn cứ quy định ở mục II Phụ lục I Nghị định 151/2025/ NĐ-CP về trình tự thủ tục thẩm định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh/điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh bao gồm các bước sau: 
Bước 1. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh hoàn thiện hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua trước khi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Bộ Nông nghiệp và Môi trường để thẩm định;
Bước 2. Trong thời hạn không quá 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ lấy ý kiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đến các thành viên của Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh để lấy ý kiến;
Bước 3. Trong thời hạn không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ lấy ý kiến, các thành viên Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh có trách nhiệm gửi ý kiến bằng văn bản đến Bộ Nông nghiệp và Môi trường;
Bước 4. Trong thời hạn không quá 10 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn lấy ý kiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức họp Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh;
Bước 5. Trong thời hạn không quá 07 ngày làm việc kể từ ngày họp Hội đồng thẩm định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi thông báo kết quả thẩm định quy hoạch sử dụng đất đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;
Bước 6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tiếp thu, giải trình ý kiến Hội đồng thẩm định, hoàn thiện hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trước khi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

3.3 Trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất 05 năm của thành phố trực thuộc trung ương

Căn cứ quy định ở mục III Phụ lục I Nghị định 151/2025/ NĐ-CP về trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất 05 năm của thành phố trực thuộc trung ương, bao gồm các bước sau:
Bước 1. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai thuộc thành phố trực thuộc trung ương trình Ủy ban nhân dân thành phố trực thuộc trung ương thành lập Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất 05 năm của thành phố trực thuộc trung ương;
Bước 2. Trong thời hạn không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày có quyết định thành lập Hội đồng, cơ quan có chức năng quản lý đất đai thuộc thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm gửi hồ sơ kế hoạch sử dụng đất đến các thành viên của Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất của thành phố trực thuộc trung ương để lấy ý kiến;
Bước 3. Trong thời hạn không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, các thành viên Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất của thành phố trực thuộc trung ương gửi ý kiến góp ý bằng văn bản đến cơ quan có chức năng quản lý đất đai thuộc thành phố trực thuộc trung ương;
Bước 4. Trong thời hạn không quá 10 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn lấy ý kiến góp ý, cơ quan có chức năng quản lý đất đai thuộc thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm tham mưu cho Ủy ban nhân dân thành phố trực thuộc trung ương tổ chức họp Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất của thành phố trực thuộc trung ương;
Bước 5. Trong thời hạn không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo kết quả thẩm định kế hoạch sử dụng đất, cơ quan có chức năng quản lý đất đai thuộc thành phố trực thuộc trung ương hoàn chỉnh hồ sơ kế hoạch sử dụng đất báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố trực thuộc trung ương để trình Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc trung ương thông qua.
Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là một quá trình pháp lý quan trọng nhằm cân bằng giữa mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và quyền lợi hợp pháp của người dân, tổ chức. Trình tự, thủ tục điều chỉnh cần thực hiện nghiêm túc, minh bạch, đúng thẩm quyền theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn liên quan.
Luật sư đất đai chuyên nghiệp tại Tp.HCM

Chuyên đề trên đây là chia sẻ của chúng tôi về vấn đề “Thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh” nhằm hỗ trợ người đọc có thêm kiến thức về pháp luật, không nhằm mục đích thương mại. Các thông tin trong chuyên đề chỉ là quan điểm cá nhân người viết, người đọc chỉ tham khảo. Chúng tôi đề nghị Quý Khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ Luật sư của chúng tôi đối với các vấn đề cụ thể. Các yêu cầu giải đáp thắc mắc hãy liên hệ trực tiếp với Văn phòng của chúng tôi qua Hotline: 0978845617, Email: info@luatsuhcm.com.