Quyền được yêu cầu luật sư bào chữa là một trong những quyền quan trọng của người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, bị khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử trong các vụ án hình sự. Quyền này được quy định rõ ràng trong Hiến pháp và các Bộ luật tố tụng của Việt Nam, nhằm đảm bảo sự công bằng trong tố tụng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người bị buộc tội.
Theo Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người bào chữa có thể tham gia tố tụng từ nhiều giai đoạn khác nhau, tùy vào tình huống cụ thể:
Từ khi khởi tố bị can: Khi cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can, người bị buộc tội có quyền mời luật sư để bào chữa và bảo vệ quyền lợi của mình. Từ thời điểm này, luật sư có thể tham gia vào quá trình điều tra, thu thập chứng cứ có lợi cho thân chủ và đảm bảo rằng các quyền tố tụng của bị can không bị xâm phạm.
Từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở cơ quan điều tra hoặc khi có quyết định tạm giữ: Nếu một người bị bắt hoặc bị tạm giữ, họ có quyền yêu cầu luật sư ngay từ khi có mặt tại trụ sở của cơ quan điều tra hoặc cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra. Điều này giúp đảm bảo rằng quá trình lấy lời khai diễn ra công bằng, tránh tình trạng ép cung, bức cung hoặc nhục hình. Luật sư có thể tư vấn cho người bị bắt về quyền giữ im lặng, cách khai báo hợp lý và quyền yêu cầu được đối xử nhân đạo trong khi bị tạm giữ.
Trường hợp liên quan đến tội phạm an ninh quốc gia: Trong các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia, quyền có luật sư có thể bị hạn chế trong giai đoạn đầu của quá trình điều tra. Theo quy định, Viện trưởng Viện kiểm sát có thể quyết định chỉ cho phép luật sư tham gia tố tụng từ khi kết thúc giai đoạn điều tra. Điều này nhằm đảm bảo việc giữ bí mật điều tra, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến quyền bào chữa của bị can trong giai đoạn đầu của vụ án.
Luật sư không chỉ giúp bị can, bị cáo hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình mà còn có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính công bằng của quá trình tố tụng. Cụ thể:
Bảo vệ quyền không bị ép cung, bức cung: Một trong những nguy cơ lớn nhất đối với người bị bắt hoặc bị tạm giam là bị ép cung, dùng nhục hình trong quá trình lấy lời khai. Luật sư có mặt sẽ giúp giám sát việc hỏi cung, đảm bảo mọi hành vi điều tra phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Thu thập và trình bày chứng cứ có lợi: Luật sư có thể tiến hành thu thập tài liệu, chứng cứ nhằm chứng minh bị can không phạm tội hoặc làm rõ các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Họ cũng có quyền đề nghị cơ quan điều tra thu thập thêm chứng cứ có lợi cho thân chủ.
Hướng dẫn và tư vấn cách khai báo: Không phải ai cũng có đủ hiểu biết pháp luật để tự bảo vệ mình khi đối diện với cơ quan tố tụng. Luật sư sẽ hướng dẫn thân chủ cách trả lời các câu hỏi của điều tra viên, tránh tự buộc tội hoặc khai báo bất lợi cho bản thân.
Hỗ trợ trong quá trình kháng cáo và xin giảm nhẹ hình phạt: Nếu bị cáo không đồng ý với bản án của tòa sơ thẩm, luật sư có thể giúp kháng cáo, đề xuất các tình tiết giảm nhẹ để xin mức án thấp hơn.
Quyền có luật sư bào chữa không chỉ bảo vệ người bị buộc tội mà còn giúp hệ thống tư pháp hoạt động minh bạch, công bằng hơn. Khi luật sư tham gia ngay từ đầu, nguy cơ oan sai sẽ giảm bớt, đồng thời cũng hạn chế việc vi phạm quy trình tố tụng. Việc đảm bảo quyền bào chữa không chỉ giúp bảo vệ quyền con người mà còn nâng cao chất lượng xét xử trong các vụ án hình sự.
Người bị bắt, tạm giữ, tạm giam hay bị truy tố trong vụ án hình sự cần biết và sử dụng quyền yêu cầu luật sư bào chữa. Đây là quyền cơ bản, giúp họ có cơ hội bảo vệ bản thân, tránh những rủi ro pháp lý không đáng có và đảm bảo một quy trình tố tụng công bằng, khách quan.
Luật sư bảo vệ trong vụ án hình sự có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can, bị cáo. Khi một người bị buộc tội, họ có thể đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý, đặc biệt là trong các vụ án nghiêm trọng. Luật sư giúp đảm bảo rằng quy trình tố tụng được thực hiện đúng luật, tránh việc bị cáo bị oan sai hoặc chịu mức án không phù hợp.
Trường hợp bị buộc tội với mức hình phạt cao, như trên 2 năm tù hoặc án tử hình, luật sư sẽ hỗ trợ thu thập chứng cứ, xây dựng lập luận bào chữa để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Khi bị bắt, tạm giữ hoặc tạm giam, luật sư sẽ giúp đảm bảo quyền không bị ép cung, bức cung hay dùng nhục hình trong quá trình điều tra.
Nếu bị can hoặc bị cáo không hiểu rõ pháp luật, luật sư sẽ tư vấn về quyền lợi, nghĩa vụ và hướng dẫn cách làm việc với cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án. Ngoài ra, trong trường hợp có tranh chấp về chứng cứ hoặc lời khai, luật sư sẽ hỗ trợ thu thập và phân tích thông tin để đưa ra lập luận có lợi cho thân chủ.
Khi bị cáo muốn kháng cáo hoặc xin giảm nhẹ hình phạt, luật sư sẽ giúp soạn thảo đơn kháng cáo, chuẩn bị các tài liệu cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của thân chủ. Như vậy, vai trò của luật sư trong vụ án hình sự là rất quan trọng, giúp đảm bảo công bằng và bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp cho người bị buộc tội.
Quyền lợi của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự đã và/hoặc có khả năng thiệt hại nếu không có biện pháp phù hợp quy định pháp luật bảo vệ.
Luật sư bào chữa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can, bị cáo và đảm bảo tính công bằng trong quá trình tố tụng hình sự. Điều 73 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 đã quy định cụ thể các quyền của luật sư, giúp họ thực hiện tốt vai trò của mình.
Gặp, hỏi người bị buộc tội (Khoản a): Đây là quyền cơ bản giúp luật sư hiểu rõ hoàn cảnh của thân chủ, từ đó đưa ra phương án bào chữa phù hợp. Nếu không có sự tiếp xúc này, luật sư khó có thể xây dựng chiến lược bảo vệ hiệu quả.
Có mặt khi lấy lời khai, hỏi cung (Khoản b): Việc luật sư tham gia trong các buổi hỏi cung giúp đảm bảo bị can không bị ép cung, bức cung hoặc bị đối xử bất công. Tuy nhiên, luật sư chỉ được đặt câu hỏi khi được sự đồng ý của điều tra viên, cho thấy quyền này vẫn bị hạn chế nhất định.
Có mặt trong các hoạt động điều tra quan trọng (Khoản c): Luật sư được tham gia vào các hoạt động đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói hoặc các hoạt động điều tra khác. Đây là cơ hội để luật sư quan sát, phát hiện điểm bất thường và đưa ra đề xuất bảo vệ thân chủ.
Được thông báo trước về thời gian, địa điểm tiến hành các hoạt động điều tra (Khoản d): Điều này giúp luật sư chủ động sắp xếp thời gian và chuẩn bị tốt hơn cho công việc bào chữa. Tuy nhiên, trên thực tế, đôi khi cơ quan tố tụng có thể trì hoãn hoặc không thông báo đầy đủ, gây bất lợi cho luật sư.
Xem biên bản hoạt động tố tụng và quyết định liên quan đến bị can (Khoản đ): Luật sư có quyền tiếp cận các tài liệu liên quan để đánh giá mức độ hợp pháp của quá trình tố tụng.
Đọc, ghi chép và sao chụp tài liệu trong hồ sơ vụ án từ khi kết thúc điều tra (Khoản l): Đây là quyền quan trọng giúp luật sư nắm bắt đầy đủ nội dung vụ án trước khi bước vào giai đoạn tranh tụng tại tòa. Tuy nhiên, việc sao chụp tài liệu đôi khi vẫn gặp hạn chế trong thực tế.
Đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, giám định viên, người phiên dịch (Khoản e): Nếu luật sư phát hiện dấu hiệu thiên vị hoặc thiếu khách quan, họ có thể đề nghị thay đổi những cá nhân có liên quan để đảm bảo tính công bằng.
Đề nghị thu thập chứng cứ, giám định bổ sung, định giá lại tài sản (Khoản k): Nếu có chứng cứ quan trọng bị bỏ sót hoặc có kết quả giám định không khách quan, luật sư có quyền yêu cầu xem xét lại.
Thu thập và đưa ra chứng cứ, yêu cầu điều tra (Khoản h): Luật sư không chỉ đóng vai trò phản biện mà còn có quyền chủ động tìm kiếm chứng cứ để chứng minh sự vô tội hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho thân chủ.
Hỏi và tranh luận tại phiên tòa (Khoản m): Đây là quyền quan trọng giúp luật sư thể hiện lập luận của mình để bảo vệ bị cáo trước Hội đồng xét xử.
Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án trong trường hợp đặc biệt (Khoản o): Nếu bị cáo là người dưới 18 tuổi hoặc có nhược điểm về tâm thần, thể chất, luật sư có quyền tự kháng cáo để đảm bảo quyền lợi cho họ.
Những quyền của luật sư bào chữa không chỉ giúp họ bảo vệ tốt nhất cho thân chủ mà còn góp phần đảm bảo tính minh bạch, công bằng của hệ thống tư pháp. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực thi các quyền này đôi khi còn gặp khó khăn do nhiều yếu tố như sự hạn chế từ cơ quan tố tụng, tâm lý e ngại của bị can hoặc những rào cản hành chính.
Để đảm bảo quyền bào chữa được thực hiện đầy đủ, cần có sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan bảo vệ pháp luật, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò quan trọng của luật sư trong hệ thống tư pháp.
Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy cung cấp dịch vụ Luật sư bảo vệ trong vụ án hình sự, cụ thể như sau:
- Tư vấn, hướng dẫn khách hàng cung cấp thông tin, hồ sơ liên quan đến vụ việc;
- Thu thập, nghiên cứu, đánh giá tính hợp pháp, giá trị chứng minh của chứng cứ để chứng minh tội phạm, thiệt hại mà bị hại/bị đơn dân sự phải gánh chịu;
- Tư vấn quy định pháp luật, xác định quyền lợi của khách hàng bị xâm phạm, căn cứ bảo vệ quyền lợi;
- Tư vấn cho khách hàng cách thức làm việc và các quyền để bảo vệ mình khi làm việc với cơ tiến hành tố tụng;
- Xây dựng các phương án bảo vệ quyền lợi và tư vấn cho khách hàng lựa chọn;
- Làm việc với cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát, Tòa án và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan để thu thập hồ sơ, chứng cứ và nắm bắt tình hình vụ án;
- Tư vấn, đại diện khách hàng soạn thảo, nộp văn bản yêu cầu bồi thường thiệt hại, văn bản trình bày ý kiến cho các cơ quan có thẩm quyền;
- Tham gia bảo vệ cho đương sự tại Tòa án các cấp;
- Khi vụ án được giải quyết bằng Bản án/Quyết định có hiệu lực pháp luật, Văn phòng Luật sư sẽ cử đại diện yêu cầu thi hành án, bảo đảm quyền lợi của khách hàng được thực thi trên thực tế.
Với đội ngũ Luật sư nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn pháp luật hình sự, dân sự, tham gia bảo vệ quyền lợi cho bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự trong nhiều vụ án hình sự, Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy cam kết bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho khách hàng.
Nếu Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến vụ án hình sự, đừng ngần ngại, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy để nhận được sự tư vấn pháp lý nhanh nhất, với mức phí phù hợp nhất và được hỗ trợ kịp thời.
Số hotline được Luật sư tiếp nhận và xử lý trên phạm vi toàn quốc.
Thời gian làm việc từ 08 giờ sáng đến 21 giờ tối trong khoảng thời gian từ Thứ 2 đến Thứ 7 trong tuần.
Ngoài phương thức hỗ trợ qua số hotline cho dịch vụ Luật sư bảo vệ trong vụ án hình sự, chúng tôi còn tư vấn và hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến qua Zalo: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy, và Email: info@luatsuhcm.com
Tác giả: admin Tô Đình Huy
Chúng tôi trên mạng xã hội