Tư vấn ly hôn với người nước ngoài

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

Ở Việt Nam, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được tôn trọng và bảo vệ phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, ký kết. 
  
Theo Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, ly hôn có yếu tố nước ngoài xảy ra khi:

💡 Lưu ý:

• Nếu ly hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài diễn ra ở nước ngoài, bản án có thể cần công nhận tại Việt Nam để có hiệu lực.
• Nếu một bên vắng mặt ở Việt Nam, có thể làm thủ tục ly hôn vắng mặt hoặc ủy quyền cho luật sư.

2. Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam được giải quyết theo quy đình của Luật hôn nhân và gia đình. Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì theo pháp luật Việt Nam. Việc giải quyết tài sản là bất động sản ở nước ngoài khi ly hôn tuân theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó.  

3. Các hình thức ly hôn có yếu tố nước ngoài

3.1. Ly hôn thuận tình

• Hai bên cùng thỏa thuận về việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con.
• Đơn ly hôn cần chữ ký của cả hai vợ chồng.
• Nếu một bên không thể về Việt Nam, có thể ủy quyền hợp pháp.

💡 Lưu ý: Nếu vợ/chồng là người nước ngoài không thể có mặt, cần làm thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự đơn ly hôn.

3.2. Ly hôn đơn phương

• Xảy ra khi một bên không đồng ý ly hôn hoặc không hợp tác.
• Tòa án phải gửi thông báo hợp lệ đến bị đơn theo quy định quốc tế.

💡 Lưu ý: Nếu bị đơn không hợp tác, Tòa có thể xét xử vắng mặt. Nếu không xác định được địa chỉ của bị đơn ở nước ngoài, cần đăng tin trên báo chí hoặc niêm yết công khai.

4. Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài

Theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam thì có hai thủ tục giải quyết ly hôn là thủ tục giải quyết việc dân sự và thủ tục giải quyết vụ án dân sự. Cụ thể như sau:
 
- Thủ tục giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn: Là trường hợp giải quyết ly hôn theo yêu cầu của cả hai vợ chồng; vợ, chồng cùng ký vào đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn. 
 
 Điều 312 Bộ luật tố tụng dân sự có quy định nội dung chính của đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự như sau: 
 
+ Ngày, tháng, năm viết đơn;
 
+ Tên tòa án có thẩm quyền giải quyết đơn;
 
+ Tên, địa chỉ của người yêu cầu;
 
+ Những vấn đề cụ thể yêu cầu tòa án giải quyết;
 
+ Lý do, mục đích, căn cứ của việc yêu cầu tòa án giải quyết việc công nhận thuận tình ly hôn;
 
+ Tên, địa chỉ của những người có liên quan đến việc giải quyết đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, nếu có;
 
+ Các thông tin khác mà người yêu cầu xét thấy cần thiết cho việc giải quyết yêu cầu;
 
+ Chữ ký (điểm chỉ) của đương sự. 
 
 - Thủ tục giải quyết vụ án ly hôn: Là trường hợp giải quyết thủ tục ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng. 
 
Điều 164 Bộ luật tố tụng dân sự có quy định nội dung đơn khởi kiện phải có các nội dung chính như sau:
 
 + Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
 
+ Tên tòa án nhận đơn khởi kiện;
 
+ Tên, địa chỉ của người khởi kiện;
 
+ Tên, địa chỉ của người có quyền và lợi ích được bảo vệ, nếu có;
 
+ Tên, địa chỉ của người bị kiện;
 
 + Tên, địa chỉ của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, nếu có;
 
+ Những vấn đề cụ thể yêu cầu tòa án giải quyết đối với bị đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan;
 
 + Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng, nếu có;
 
 + Tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện là có căn cứ và hợp pháp;
 
+ Các thông tin khác mà người khởi kiện xét thấy cần thiết cho việc giải quyết vụ án;
 
 + Chữ ký (điểm chỉ) của nguyên đơn. 
 
- Hồ sơ khởi kiện ly hôn bao gồm:
 
+ Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn hoặc Đơn xin ly hôn và các giấy tờ:
 
+ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);
 
+ Chứng minh nhân dân của vợ, chồng;
 
+ Giấy khai sinh của con chung (bản sao có chứng thực);
 
+ Giấy tờ chứng nhận về quyền sở hữu tài sản (trong trường hợp vợ chồng có yêu cầu tòa án chia tài sản chung của vợ chồng). 
 💡 Nếu một bên ở nước ngoài:

• Cần có giấy xác nhận nơi cư trú do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp.
• Các tài liệu tiếng nước ngoài cần dịch thuật công chứng và hợp pháp hóa lãnh sự.

5. Các tình huống đặc biệt trong ly hôn có yếu tố nước ngoài

a. Khi một bên mất tích hoặc không liên lạc được

✅ Tòa án có thể yêu cầu xác minh địa chỉ qua Đại sứ quán Việt Nam tại nước sở tại.
✅ Nếu không có thông tin, tòa có thể niêm yết thông báo ly hôn công khai.

b. Khi một bên không đồng ý ly hôn

✅ Nếu có bằng chứng về bạo lực gia đình, vi phạm nghĩa vụ vợ/chồng, tòa có thể giải quyết ly hôn đơn phương.
✅ Tòa án có thể xét xử vắng mặt nếu bị đơn cố tình trì hoãn.

c. Khi có tranh chấp về con cái và tài sản

📌 Nguyên tắc chung:

• Quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi thuộc về mẹ.
• Trẻ từ 7 tuổi trở lên được hỏi ý kiến về người nuôi dưỡng.
• Tài sản tại Việt Nam được chia theo pháp luật Việt Nam.
• Tài sản ở nước ngoài tuân theo luật của nước sở tại.

💡 Lưu ý:

• Nếu muốn đưa con ra nước ngoài, cần có sự đồng thuận của cả hai hoặc quyết định của tòa án.

6. Vai trò của luật sư trong ly hôn có yếu tố nước ngoài

Ly hôn có yếu tố nước ngoài là một quá trình phức tạp, đòi hỏi người trong cuộc phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam. Khi gặp khó khăn trong thủ tục hoặc tranh chấp, nên tìm đến luật sư để đảm bảo quyền lợi hợp pháp.