1. Xác định quyền thừa kế
Việc xác định quyền thừa kế là bước đầu tiên và rất quan trọng trong quá trình phân chia di sản. Các điều khoản được quy định trong Bộ luật Dân sự, đặc biệt là các điều liên quan đến quyền thừa kế, giúp xác định ai là người có quyền hưởng di sản. Theo đó, những người thừa kế hợp pháp sẽ bao gồm những cá nhân còn sống tại thời điểm mở thừa kế hoặc những người được sinh ra và còn sống sau thời điểm này nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản qua đời.
Trước khi tiến hành phân chia di sản, các bên thừa kế cần xác định rõ quyền lợi của mình. Điều này sẽ bao gồm việc xác định:
“Điều 612. Di sản
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.”
Điều 612 của Bộ luật Dân sự quy định di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, cũng như phần tài sản của họ trong tài sản chung với người khác. Điều này có nghĩa là, không chỉ tài sản riêng của người quá cố mà cả phần tài sản họ sở hữu chung với người khác cũng sẽ được xem xét trong quá trình phân chia di sản.
Theo Điều 613, người thừa kế không nhất thiết phải là cá nhân sống cùng thời điểm với người để lại di sản, mà cũng có thể là người được chỉ định trong di chúc, dù không phải là người sống cùng thời điểm mở thừa kế. Điều này mở rộng phạm vi xác định người thừa kế và làm rõ hơn những người có quyền nhận di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
“Điều 613. Người thừa kế
Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Theo quy định của Bộ luật dân sự hiện hành về quyền thừa kế”
Điều 609 cũng nhấn mạnh quyền của mỗi cá nhân trong việc lập di chúc, để lại tài sản cho người thừa kế theo pháp luật hoặc di chúc, và quyền thừa kế theo những điều khoản này.
Để đảm bảo việc phân chia di sản diễn ra đúng pháp luật và hợp lý, các bên thừa kế nên tham khảo ý kiến của các luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực thừa kế. Họ có thể giúp hướng dẫn các bước tiếp theo, từ xác định quyền thừa kế cho đến các thủ tục cần thiết để thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.
2. Quy định của pháp luật về việc phân chia di sản
Các quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế, bao gồm các quy định cụ thể về phân chia di sản theo di chúc, theo pháp luật và các trường hợp đặc biệt liên quan đến hạn chế hoặc thay đổi phân chia di sản.
a. Phân chia di sản theo di chúc (Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015)
Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người lập di chúc. Nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế, di sản sẽ được chia đều cho những người thừa kế được chỉ định trong di chúc, trừ khi có thỏa thuận khác.
Nếu di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật, người thừa kế sẽ nhận hiện vật kèm theo hoa lợi hoặc lợi tức thu được từ hiện vật đó. Trường hợp hiện vật bị tiêu hủy hoặc giảm sút giá trị do lỗi của người khác, người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Khi di chúc phân chia di sản theo tỷ lệ đối với tổng giá trị khối di sản, tỷ lệ này sẽ được tính trên giá trị di sản còn lại vào thời điểm phân chia.
b. Phân chia di sản theo pháp luật (Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015)
Nếu có người thừa kế đã thành thai nhưng chưa sinh ra, phải dành lại một phần di sản cho người này. Nếu người thừa kế chưa sinh ra chết trước khi được hưởng di sản, các thừa kế khác sẽ được hưởng phần di sản đó.
Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật. Nếu không thể chia đều bằng hiện vật, các bên có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật hoặc thỏa thuận về người nhận hiện vật. Nếu không đạt được thỏa thuận, di sản sẽ được bán và chia theo giá trị.
c. Quy định về hạn chế phân chia di sản (Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015)
Trường hợp di chúc hoặc thỏa thuận của các thừa kế yêu cầu trì hoãn phân chia di sản, di sản chỉ có thể được chia sau thời gian quy định trong thỏa thuận.
Nếu việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng còn sống và gia đình, bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án tạm hoãn việc chia di sản trong vòng tối đa 03 năm. Nếu hết thời gian này mà vẫn ảnh hưởng đến cuộc sống, thời gian trì hoãn có thể được gia hạn thêm 03 năm.
d. Trường hợp có người thừa kế mới hoặc người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế (Điều 662 Bộ luật Dân sự 2015)
Nếu đã phân chia di sản mà phát sinh người thừa kế mới, các thừa kế đã nhận di sản phải thanh toán cho người thừa kế mới một khoản tiền tương ứng với phần di sản của họ.
Trường hợp có người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế, người này phải trả lại di sản đã nhận hoặc thanh toán một khoản tiền tương đương với giá trị di sản cho những người thừa kế còn lại.
Như vậy, những quy định trên giúp điều chỉnh việc phân chia di sản thừa kế và giải quyết các vấn đề phát sinh trong suốt quá trình này. Việc hiểu rõ các quy định pháp lý liên quan sẽ giúp các bên thừa kế thực hiện quyền lợi của mình đúng theo pháp luật và hạn chế tranh chấp.
3. Tiến hành thủ tục khai nhận di sản
Việc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật được quy định cụ thể tại Luật Công chứng. Theo đó, những người thừa kế theo pháp luật có thể thực hiện việc nhận thừa kế thông qua Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc Văn bản khai nhận di sản thừa kế.
a. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và Văn bản khai nhận di sản thừa kế
Cả hai loại văn bản này đều mang tính chất pháp lý quan trọng, giúp các bên thừa kế thực hiện quyền nhận di sản theo pháp luật hoặc theo di chúc.
- Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế: Đây là văn bản mà các người thừa kế thống nhất và ký kết với nhau để phân chia di sản. Văn bản này thường được yêu cầu công chứng để đảm bảo tính pháp lý, tránh tranh chấp sau này. Các bên thừa kế có thể trao đổi và thỏa thuận việc chia di sản theo ý muốn, ví dụ như người thừa kế có thể tặng cho phần tài sản của mình cho người thừa kế khác.
- Văn bản khai nhận di sản thừa kế: Trong trường hợp chỉ có một người thừa kế duy nhất hoặc các thừa kế không thỏa thuận được với nhau về cách phân chia, người thừa kế có thể yêu cầu công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế. Đây là thủ tục đơn giản hơn và giúp người thừa kế xác nhận quyền nhận di sản mà không cần thực hiện các bước phân chia phức tạp.
b. Thủ tục công chứng văn bản thừa kế
Thủ tục công chứng là bước quan trọng để đảm bảo tính pháp lý và quyền lợi của các bên thừa kế. Việc công chứng giúp các văn bản thừa kế được xác nhận hợp pháp, từ đó tránh xảy ra tranh chấp giữa các bên về quyền sở hữu tài sản. Công chứng viên sẽ thực hiện việc kiểm tra các giấy tờ và tài liệu liên quan, như giấy chứng tử, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, và yêu cầu bổ sung nếu thiếu.
Bước công chứng diễn ra qua các giai đoạn sau:
- Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ đầy đủ
Hồ sơ cần phải chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết như phiếu yêu cầu công chứng, giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người thừa kế và người để lại di sản, giấy chứng tử, giấy tờ về tài sản, và các giấy tờ nhân thân của người thừa kế.
- Bước 2: Niêm yết công khai
Việc niêm yết công khai là một bước quan trọng nhằm đảm bảo mọi người có liên quan đến di sản được thông báo chính thức. Thời gian niêm yết là 15 ngày, nếu không có khiếu nại hay phản ánh gì, thủ tục tiếp theo sẽ được tiến hành.
- Bước 3: Ký công chứng và trả kết quả
Sau khi niêm yết và không có tranh chấp, công chứng viên sẽ yêu cầu các bên thừa kế ký văn bản thỏa thuận phân chia di sản hoặc khai nhận di sản. Đây là bước cuối cùng để hoàn tất thủ tục và chính thức công nhận quyền thừa kế của các bên.
>> Xem thêm Tư vấn công chứng di sản
c. Phí công chứng và thù lao
Khi thực hiện thủ tục công chứng, các bên thừa kế cần lưu ý đến các khoản phí và thù lao công chứng. Phí công chứng được tính dựa trên giá trị của di sản thừa kế và được quy định chi tiết tại Thông tư số 257/2016/TT-BTC. Mỗi tỉnh sẽ có mức phí khác nhau, nhưng không vượt quá mức trần thù lao đã quy định.
Thù lao công chứng là khoản phí mà các bên thừa kế phải trả cho tổ chức hành nghề công chứng. Khoản thù lao này không thể vượt quá mức trần do các địa phương quy định, và các bên thừa kế có thể thỏa thuận về mức phí này.
>> Xem thêm Chi phí khai di sản thừa kế mới nhất
4. Các bước tiếp theo sau công chứng
Sau khi hoàn tất thủ tục công chứng, các bên thừa kế sẽ được cấp bản chính của Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc Văn bản khai nhận di sản thừa kế. Từ đây, người thừa kế có thể tiến hành các bước tiếp theo, bao gồm:
- Cập nhật quyền sở hữu tài sản tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như phòng công chứng, cơ quan đăng ký đất đai, ngân hàng, v.v.
- Thực hiện nghĩa vụ tài chính như thuế thừa kế, nợ tài sản (nếu có).
- Đảm bảo rằng quyền thừa kế của mình được công nhận và bảo vệ hợp pháp.
Trong một số trường hợp, nếu có sự bất đồng về việc phân chia di sản, các bên thừa kế có thể xảy ra tranh chấp. Trong trường hợp này, các bên có thể yêu cầu giải quyết thông qua hòa giải hoặc khởi kiện tại tòa án. Tòa án sẽ xét xử và đưa ra phán quyết cuối cùng về cách phân chia tài sản, dựa trên các quy định pháp luật và di chúc (nếu có). Việc nhờ sự can thiệp của luật sư trong trường hợp này là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
Thủ tục khai nhận và phân chia di sản thừa kế là một quy trình pháp lý khá phức tạp và đụng phải nhiều yếu tố như xác minh quyền thừa kế, giá trị di sản, và việc công nhận tài sản. Các bên thừa kế cần nắm rõ các quy định pháp luật và thực hiện đúng các bước công chứng để đảm bảo quyền lợi của mình. Trong trường hợp có tranh chấp, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư là rất cần thiết để giải quyết mâu thuẫn một cách nhanh chóng và hiệu quả.
5. Luật sư tư vấn thủ tục phân chia di sản
Để đảm bảo quyền lợi của người thừa kế và tránh những tranh chấp không đáng có, việc tư vấn và hỗ trợ từ các luật sư chuyên nghiệp là rất cần thiết. Dưới đây là các dịch vụ mà văn phòng luật sư có thể cung cấp để giúp thực hiện thủ tục phân chia di sản thừa kế một cách thuận lợi và hợp pháp.
- Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ thủ tục phân chia di sản thừa kế.
- Tư vấn về thủ tục công chứng di sản thừa kế.
- Tư vấn, hỗ trợ trong việc nộp hồ sơ và làm việc với cơ quan có thẩm quyền.
- Tư vấn các hướng giải quyết tranh chấp thừa kế.
- Hướng dẫn các bước làm thủ tục khai nhận di sản.
- Tư vấn và hỗ trợ khi có yêu cầu chia di sản.
- Tư vấn về các trường hợp từ chối hoặc tranh chấp quyền thừa kế.
- Tư vấn về quyền lợi và nghĩa vụ của người thừa kế trong quá trình phân chia di sản.
Quá trình phân chia di sản thừa kế có thể gặp phải nhiều khó khăn và phức tạp, đặc biệt khi có sự tranh chấp giữa các bên thừa kế. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và tránh những rủi ro pháp lý, việc nhận sự hỗ trợ từ các luật sư giàu kinh nghiệm là vô cùng quan trọng.
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và giúp đỡ trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến phân chia di sản thừa kế.
6. Thông tin liên hệ Văn phòng luật sư Tô Đình Huy
Nếu Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến thủ tục phân chia di sản, đừng ngần ngại, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy để nhận được sự tư vấn và hướng dẫn thủ tục phân chia di sản với mức phí phù hợp và được hỗ trợ kịp thời.
Số hotline được Luật sư tiếp nhận và xử lý trên phạm vi toàn quốc.
Thời gian làm việc từ 08 giờ sáng đến 21 giờ tối trong khoảng thời gian từ Thứ 2 đến Thứ 7 trong tuần.
Ngoài phương thức hỗ trợ qua số hotline cho dịch vụ tư vấn thủ tục phân chia di sản theo luật mới, chúng tôi còn tư vấn và hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến qua Zalo: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy, và Email: info@luatsuhcm.com.
Chúng tôi trên mạng xã hội