Phạt vi phạm hợp đồng trong hoạt động thương mại áp dụng khi nào?

3.2 Mối quan hệ giữa phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại

- Phạt vi phạm (Điều 300 Luật Thương mại 2005) và bồi thường thiệt hại (Điều 302 Luật Thương mại 2005) là hai chế tài pháp lý hoàn toàn độc lập với nhau, có bản chất và mục đích riêng biệt.

+ Phạt vi phạm là một chế tài mang tính trừng phạt, không nhằm mục đích bù đắp tổn thất, mà nhằm răn đe, trừng phạt hành vi vi phạm nghĩa vụ hợp đồng.

+ Bồi thường thiệt hại là một chế tài mang tính bù đắp tổn thất, khôi phục lại những tổn thất vật chất thực tế mà bên bị vi phạm phải gánh chịu.

- Mối quan hệ giữa hai chế tài này thể hiện rõ nhất qua điều kiện áp dụng:

+ Để áp dụng phạt vi phạm, bên bị vi phạm chỉ cần chứng minh hai điều kiện: (1) có thỏa thuận phạt trong hợp đồng và (2) có hành vi vi phạm xảy ra. Việc có thiệt hại thực tế hay không là không quan trọng.

+ Để áp dụng bồi thường thiệt hại, bên bị vi phạm bắt buộc phải chứng minh đủ ba yếu tố: (1) có hành vi vi phạm; (2) có thiệt hại thực tế xảy ra; và (3) có mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa hành vi vi phạm và thiệt hại đó.

- Mối quan hệ giữa hai chế tài này là mối quan hệ bổ sung cho nhau, chứ không phải là mối quan hệ "lựa chọn" hay "loại trừ". Theo quy định tại Điều 307 Luật Thương mại 2005, như sau:

"Điều 307. Quan hệ giữa chế tài phạt vi phạm và chế tài bồi thường thiệt hại

1. Trường hợp các bên không có thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm chỉ có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp Luật này có quy định khác.

2. Trường hợp các bên có thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm có quyền áp dụng cả chế tài phạt vi phạm và buộc bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp Luật này có quy định khác."

Điều này có nghĩa là, trong một vụ tranh chấp thương mại, nếu bên vi phạm gây ra thiệt hại, bên bị vi phạm có quyền yêu cầu:

1. Bên vi phạm trả khoản tiền phạt (tối đa 8% giá trị phần nghĩa vụ bị vi phạm) để trừng phạt hành vi.

2. Đồng thời, yêu cầu bên vi phạm bồi thường toàn bộ thiệt hại thực tế (bao gồm cả khoản lợi nhuận bị bỏ lỡ) phát sinh từ hành vi vi phạm đó.

4. Các lưu ý đối với các doanh nghiệm khi tiến hành giao kết hợp đồng

Từ các phân tích trên, áp dụng chế tài phạt vi phạm một cách hiệu quả vào hoạt động thương mại thì cần lưu ý những vấn đề sau:

- Khi soạn thảo hợp đồng, bắt buộc phải đưa điều khoản phạt vi phạm vào. Nếu không có điều khoản này, quý vị mất hoàn toàn quyền áp dụng chế tài phạt.

- Điều khoản phạt phải quy định rõ:

• Mức phạt cụ thể (ví dụ: 8% giá trị vi phạm, hoặc một số tiền cố định). Đối với các hợp đồng thương, mức phạt không quá 08 % giá trị phần nghĩa vụ vi phạm.

• Hành vi nào sẽ bị phạt (liệt kê càng chi tiết càng tốt: chậm giao hàng, sai chất lượng, vi phạm bảo mật...).

>> Tham khảo thêm: Dịch vụ soạn thảo hợp đồng

Chuyên đề trên đây là chia sẻ của chúng tôi về vấn đề Phạt vi phạm hợp đồng trong hoạt động thương mại áp dụng khi nào? nhằm hỗ trợ người đọc có thêm kiến thức về pháp luật, không nhằm mục đích thương mại. Các thông tin trong chuyên đề Phạt vi phạm hợp đồng trong hoạt động thương mại áp dụng khi nào? chỉ là quan điểm cá nhân người viết, người đọc chỉ tham khảo. Chúng tôi đề nghị Quý Khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ Luật sư của chúng tôi đối với các vấn đề cụ thể. Các yêu cầu giải đáp thắc mắc hãy liên hệ trực tiếp với Văn phòng của chúng tôi theo địa chỉ phía trên hoặc liên hệ qua Hotline: 0978845617, Email: info@luatsuhcm.com.