Xử lý chất thải y tế trong khám, chữa bệnh của phòng khám đa khoa

1. Điều kiện Giấy phép môi trường hoặc Đăng ký môi trường

- Trước khi được cấp Giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, phòng khám đa khoa bắt buộc phải hoàn thành các nghĩa vụ pháp lý về môi trường. Tùy thuộc vào quy mô và lượng chất thải phát sinh, phòng khám phải có một trong hai loại giấy tờ sau:

• Giấy phép môi trường: Áp dụng cho các phòng khám có hệ thống xử lý nước thải y tế tập trung, hoặc có quy mô (số giường, lượng nước thải) thuộc đối tượng phải cấp Giấy phép môi trường.

• Đăng ký môi trường: Áp dụng cho các phòng khám có phát sinh chất thải nhưng không thuộc đối tượng phải cấp Giấy phép môi trường.

- Theo quy định tại Điều 39 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì đối tượng cần xin cấp Giấy phép môi trường, bao gồm:

"Điều 39. Đối tượng phải có giấy phép môi trường

1. Dự án đầu tư nhóm I, nhóm II và nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải khi đi vào vận hành chính thức.

2. Dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có tiêu chí về môi trường như đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.

3. Đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này thuộc trường hợp dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công được miễn giấy phép môi trường."

Đồng thời, đối tượng thuộc khoản 3 Điều 39 được hướng dẫn bởi điẻm b khoản 1 Điều 109 Luật Địa chất và Khoáng sản 2024, như sau:

Điều 109. Sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của các luật có liên quan

1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ... như sau:

...

b) Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 39 như sau:

“3. Đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này được miễn giấy phép môi trường khi thuộc trường hợp sau đây:

a) Dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công;

b) Dự án đầu tư hoặc phương án khai thác khoáng sản nhóm IV theo quy định của pháp luật về địa chất, khoáng sản của tổ chức được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, lựa chọn là nhà thầu thi công để phục vụ các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp, công trình, hạng mục công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của pháp luật về đầu tư công, thực hiện các biện pháp huy động khẩn cấp để kịp thời ứng phó với tình huống khẩn cấp về thiên tai, thi công các công trình phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật về phòng, chống thiên tai.”

- Theo quy định tại Điều 49 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về các đối tượng phải thực hiện đăng ký môi trường, bao gồm:

"Điều 49. Đăng ký môi trường

1. Đối tượng phải đăng ký môi trường bao gồm:

a) Dự án đầu tư có phát sinh chất thải không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường;

b) Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có phát sinh chất thải không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường.

2. Đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này được miễn đăng ký môi trường bao gồm:

a) Dự án đầu tư, cơ sở thuộc bí mật nhà nước về quốc phòng, an ninh;

b) Dự án đầu tư khi đi vào vận hành và cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không phát sinh chất thải hoặc chỉ phát sinh chất thải với khối lượng nhỏ, được xử lý bằng công trình xử lý tại chỗ hoặc được quản lý theo quy định của chính quyền địa phương;

c) Đối tượng khác."

Quy định về đối tượng đăng ký môi trường có thể loại trừ các dự án:

- Hồ sơ chứng minh việc này là tài liệu bắt buộc phải nộp cho Sở Y tế khi xin cấp phép hoạt động.

>> Tham khảo thêm: Dịch vụ xin giấy phép hoạt động trong các lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe

2. Điều kiện về quản lý chất thải y tế

- Đây là nghĩa vụ pháp lý quan trọng nhất. Phòng khám phải chịu trách nhiệm với toàn bộ rác thải y tế (đặc biệt là chất thải lây nhiễm và vật sắc nhọn) cho đến khi chúng được xử lý.

- Việc phân loại tại nguồn phải thực hiện phân loại chất thải ngay tại nơi phát sinh (buồng khám, phòng xét nghiệm...). Chất thải phải được bỏ vào các túi và thùng chứa riêng biệt theo đúng mã màu quy định. Ví dụ: màu vàng cho chất thải lây nhiễm, màu đen cho chất thải nguy hại không lây nhiễm, màu xanh cho chất thải thông thường).

- Phân loại chất thải y tế được quy định cụ thể tại Điều 6 Thông tư 20/2021/TT-BYT, như sau:

"Điều 6. Phân loại chất thải y tế

1. Nguyên tắc phân loại chất thải y tế:

a) Chất thải y tế phải phân loại để quản lý ngay tại nơi phát sinh và tai thời điểm phát sinh;

b) Từng loại chất thải y tế phải phân loại riêng vào trong bao bì, dụng cụ thiết bị lưu chứa chất thải theo quy định tại Điều 5 Thông tư này. Trường hợp các chất thải y tế nguy hại không có khả năng phản ứng, tương tác với nhau và áp dụng cùng một phương pháp xử lý có thể được phân loại chung vào cùng một bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa (trừ chất thải lây nhiễm sắc nhọn);

c) Trường hợp chất thải lây nhiễm để lẫn với chất thải khác thì hỗn hợp chất thải đó phải thu gom, lưu giữ và xử lý như chất thải lây nhiễm và tiếp tục thực hiện quản lý theo tính chất của chất thải sau xử lý.

2. Vị trí đặt bao bì, dụng cụ phân loại chất thải:

a) Tại khoa, phòng, bộ phận: bố trí vị trí phù hợp, an toàn để đặt bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa để phân loại chất thải y tế;

b) Tại vị trí đặt bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa phải có hướng dẫn cách phân loại và thu gom chất thải.

3. Phân loại chất thải lây nhiễm:

a) Chất thải lây nhiễm sắc nhọn: bỏ vào trong thùng hoặc hộp kháng thủng và có màu vàng;

b) Chất thải lây nhiễm không sắc nhọn: bỏ vào trong thùng có lót túi và có màu vàng;

c) Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao: bỏ vào trong thùng có lót túi và có màu vàng;

d) Chất thải giải phẫu: bỏ vào trong 2 lần túi hoặc trong thùng có lót túi và có màu vàng;

đ) Chất thải lây nhiễm dạng lỏng: chứa trong túi kín hoặc dụng cụ lưu chứa chất lỏng và có nắp đậy kín.

4. Phân loại chất thải nguy hại không lây nhiễm:

a) Chất thải nguy hại phải được phân loại theo mã chất thải nguy hại để lưu giữ trong các bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa phù hợp. Được sử dụng chung bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa đối với các chất thải nguy hại có cùng tính chất, không có khả năng gây phản ứng, tương tác lẫn nhau và có khả năng xử lý bằng cùng một phương pháp;

b) Chất thải nguy hại không lây nhiễm ở dạng rắn: đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có lót túi và có màu đen;

c) Chất thải nguy hại không lây nhiễm dạng lỏng: chứa trong dụng cụ lưu chứa chất lỏng có nắp đậy kín, có mã, tên loại chất thải lưu chứa.

5. Phân loại chất thải rắn thông thường:

a) Chất thải rắn thông thường không sử dụng để tái chế: đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có lót túi và có màu xanh. Chất thải sắc nhọn đựng trong dụng cụ kháng thủng;

b) Chất thải rắn thông thường sử dụng để tái chế: đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có lót túi và có màu trắng.

6. Phân loại chất thải lỏng không nguy hại: chứa trong dụng cụ đựng chất thải lỏng có nắp đậy kín, có tên loại chất thải lưu chứa."

Trong đó, chất thải lỏng không nguy hại có thể là chất thải trong nước rửa tay, nước xả vết thương hoặc các dung dịch không chứa chất độc hại.

- Hoặc phân biệt trong thu gom chất thải y tế: chất thải lây nhiễm, chất thải nguy hiểm không lây nhiễm, chất thải rắn thông thường (chất thải rắn thông thường sử dụng để tái chế và chất thải rắn thông thường không sử dụng để tái chế được thu gom riêng), khí thải phải được xử lý, loại bỏ các vi sinh vật gây bệnh trước khi xả ra môi trường xung quanh. Đặc biệt, đối với nước thải trong y tế cần được xử lý như sau:

+ Hệ thống thu gom nước thải phải là hệ thống kín và bảo đảm thu gom toàn bộ lượng nước thải phát sinh trong cơ sở y tế;

+ Nước thải y tế được thu gom và xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành về quản lý nước thải.

Tóm lại, việc xử lý chất thải nhằm mục đích ngăn chặn sự lây lan của các tác nhân gây bệnh ra môi trường và bảo đảm an toàn cho sức khoẻ cộng đồng. Chất thải y tế đòi hỏi cần có sự quản lý và xử lý cẩn thận. Việc thực hiện đúng quy định trong phân loại chất thải không chỉ là nhiệm vụ mà còn là trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn môi trường sống.

3. Thực hiện chuyển giao chất thải y tế cho các đơn vị được cấp phép

- Trong hoạt động khám, chữa bệnh của các phòng khám đa khoa nếu không thể tự xử lý các chất thải y tế thì có thể thực hiện việc chuyển giao cho các đơn vị có giấy phép và quy tình phù hợp để thực hiện thay.

- Việc chuyển giao xử lý chất thải để đảm bảo an toàn trong hoạt động xử lý chất thải y tế ra môi trường,việc chuyển giao cho các đơn vị có chức năng, nhiệm vụ là một trong những điều cần thiết. Điều này được quy định cụ thể tại Điều 12 Thông tư 20/2021/TT-BYT, như sau:

"Điều 12. Chuyển giao chất thải y tế

1. Cơ sở y tế không tự xử lý chất thải y tế phải thực hiện chuyển giao chất thải y tế theo các quy định sau đây:

a) Chất thải y tế nguy hại phải được chuyển giao cho đơn vị có giấy phép phù hợp theo quy định của pháp luật, số lượng chất thải sau mỗi lần chuyển giao phải được ghi đầy đủ trong sổ giao nhận chất thải theo mẫu quy định tại Phụ lục số 06 ban hành kèm theo Thông tư này và sử dụng chứng từ chất thải nguy hại theo quy định;

b) Chất thải rắn thông thường được chuyển giao cho đơn vị có chức năng phù hợp để vận chuyển, xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

3. Đơn vị nhận chuyển giao chất thải y tế phải thực hiện vận chuyển theo quy định, không làm thất thoát chất thải y tế ra bên ngoài. Chất thải y tế phải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.

4. Cơ sở y tế thực hiện xử lý chất thải y tế nguy hại theo mô hình cụm do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt; việc bàn giao chất thải y tế để xử lý theo mô hình cụm phải được ghi vào sổ giao nhận chất thải y tế nguy hại theo mẫu quy định tại Phụ lục số 06 ban hành kèm theo Thông tư này."

- Theo đó, quy định này nhấn mạnh chất thải nguy nagij và chất thải thông thường đều cần phải qua xử lý để không gây hại ra môi trường và gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.

- Các đơn vị có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải y tế (bên thứ ba) phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý về quản lý chất thải nguy hại, bao gồm các yêu cầu kỹ thuật về phương tiện vận chuyển và lộ trình. Quy trình này phải đảm bảo ngăn ngừa tuyệt đối sự rò rỉ, thất thoát các tác nhân lây nhiễm ra môi trường.

Lưu ý: Toàn bộ quá trình bàn giao chất thải để xử lý theo mô hình này bắt buộc phải được ghi nhận đầy đủ và chính xác trong sổ giao nhận chất thải y tế. Việc lập và lưu trữ chứng từ chi tiết này là cơ sở pháp lý để đảm bảo quy trình xử lý được thực hiện một cách đồng bộ, đúng quy chuẩn, nhằm mục tiêu tối thượng là bảo vệ an toàn cho sức khỏe cộng đồng và môi trường.

>> Tham khảo thêm: Dịch vụ phòng pháp chế thuê ngoài cho doanh nghiệp

Chuyên đề trên đây là chia sẻ của chúng tôi về vấn đề Xử lý chất thải y tế trong khám, chữa bệnh của phòng khám đa khoa nhằm hỗ trợ người đọc có thêm kiến thức về pháp luật, không nhằm mục đích thương mại. Các thông tin trong chuyên đề Xử lý chất thải y tế trong khám, chữa bệnh của phòng khám đa khoa chỉ là quan điểm cá nhân người viết, người đọc chỉ tham khảo. Chúng tôi đề nghị Quý Khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ Luật sư của chúng tôi đối với các vấn đề cụ thể. Các yêu cầu giải đáp thắc mắc hãy liên hệ trực tiếp với Văn phòng của chúng tôi theo địa chỉ phía trên hoặc liên hệ qua Hotline: 0978845617, Email: info@luatsuhcm.com.