1. Bảo hiểm xã hội là gì?
Khoản 1 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định: Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. Bên cạnh khái niệm này, ta vẫn cần phải hiểu thêm về 2 khái niệm liên quan mật thiết khác đó là BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện, cụ thể như sau:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia (khoản 2 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014).
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất (khoản 3 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014).
2. Sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Hẳn nhiều người đã từng nghe đến sổ BHXH, vậy thì chính xác chúng là gì? Sổ bảo hiểm xã hội là căn cứ để giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội cho người tham gia theo quy định của pháp luật. Những thông tin trong sổ gồm thời gian làm việc, quá trình đóng và hưởng bảo hiểm xã hội.
Theo quy định tại Điều 96 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, sổ BHXH được cấp cho từng người lao động để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của Luật này. Đến năm 2020, sổ BHXH sẽ được thay thế bằng thẻ BHXH.
3. Các chế độ bảo hiểm xã hội
Theo Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì chế độ bảo hiểm bao gồm:
- BHXH bắt buộc có các chế độ sau đây: Ốm đau; Thai sản; Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Hưu trí; Tử Tuất.
Người lao động tham gia BHXH bắt buộc được giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện tương ứng theo quy định của pháp luật.
- BHXH tự nguyện có các chế độ sau đây: Hưu trí; Tử tuất.
Đây là 2 chế độ BHXH được phân vào dạng tự nguyện mặc dù chúng cũng đã được bao hàm trong các chế độ BHXH bắt buộc. Tuy vậy, giữa chúng có sự khác nhau mà người lao động cần nắm rõ:
+ Đầu tiên, dù có tham gia BHXH tự nguyện hay không thì người lao động cũng đều sẽ được hưởng 2 chế độ hưu trí và tử tuất khi đáp ứng đủ các điều kiện mà pháp luật quy định. Việc tham gia BHXH tự nguyện sẽ gia tăng quyền lợi và mức hưởng của người lao động cho 2 chế độ này chứ không phải chỉ khi tham gia BHXH tự nguyện thì người lao động mới được hưởng quyền lợi.
+ Tiếp theo, việc tham gia BHXH tự nguyện sẽ gia tăng chi phí tham gia BHXH của người lao động (xem thêm tại phần Mức đóng bảo hiểm xã hội), vì vậy, thu nhập của người lao động sẽ bị ảnh hưởng khi chọn tham gia BHXH tự nguyện. Do đó, người lao động cần cân nhắc kỹ lưỡng khi đưa ra lựa chọn của mình.
4. Tại sao người lao động cần phải tham gia bảo hiểm xã hội?
Đối với BHXH bắt buộc, người lao động phải tham gia dù có mong muốn hay không, mọi người đều phải trích một phần lương của mình để đóng vào Quỹ BHXH. Như vậy, việc này có lợi ích gì cho người lao động để mà Nhà nước phải bắt buộc người lao động tham gia vào? Đây là các lợi ích mà người lao động sẽ được hưởng khi tham gia đóng BHXH:
- Được tham gia và hưởng các chế độ theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
- Được cấp và quản lý sổ BHXH và nhận lại sổ khi không còn làm việc.
- Nhận lương hưu và trợ cấp đầy đủ, kịp thời theo các hình thức sau: nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền; nhận thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng; nhận thông qua công ty, tổ chức nơi làm việc hay người sử dụng lao động
- Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp: đang hưởng lương hưu, nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản, nhận con nuôi, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hay trợ cấp ốm đau.
- Chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động và được thanh toán chi phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện hưởng BHXH.
- Ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH cho người khác.
- Được cung cấp thông tin về đóng BHXH theo định kỳ; yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp thông tin về việc đóng và quyền được hưởng các chế độ của BHXH.
- Người tham gia được khiếu nại, tố cáo và khởi kiện BHXH theo quy định pháp luật.
Nhìn chung, người lao động sẽ được hỗ trợ trong đa dạng lĩnh vực như y tế, hưu trí, tai nạn lao động,… Đây là một biện pháp nhằm bảo đảm người lao động sẽ được hỗ trợ kịp thời và góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
5. Hồ sơ đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu, cấp lại sổ bảo hiểm
Căn cứ theo khoản 1,2 Điều 97 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014:
- Hồ sơ đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu bao gồm:
+ Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia bảo hiểm xã hội;
+ Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động.
- Hồ sơ cấp lại sổ bảo hiểm xã hội trong trường hợp hỏng hoặc mất bao gồm:
+ Đơn đề nghị cấp lại sổ bảo hiểm xã hội của người lao động;
+ Sổ bảo hiểm xã hội trong trường hợp bị hỏng.
6. Mức đóng bảo hiểm xã hội
6.1. Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Vì mức đóng BHXH đính kèm và được tính chung với bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế nên các bảng dưới đây sẽ bao gồm cả 2 loại bảo hiểm còn lại.
A. Mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT với người lao động Việt Nam
Mức đóng BHXH bắt buộc 2023, mức đóng BHTN 2023, mức đóng BHYT 2023 với người lao động Việt Nam như sau:
Riêng đối với doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề có nguy cơ cao về TNLĐ-BNN, nếu đủ điều kiện, có văn bản đề nghị và được Bộ LĐ-TB&XH chấp thuận thì được đóng vào quỹ TNLĐ-BNN với mức thấp hơn là (0.3%).
B. Mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT với người lao động nước ngoài
Mức đóng BHXH bắt buộc 2023, mức đóng BHTN 2023, mức đóng BHYT 2023 với người lao động nước ngoài như sau:
| Người sử dụng lao động |
Người lao động |
| BHXH |
BHTN |
BHYT |
BHXH |
BHTN |
BHYT |
| Hưu trí - tử tuất |
Ốm đau - thai sản |
TNLĐ-BNN |
Hưu trí - tử tuất |
Ốm đau - thai sản |
TNLĐ-BNN |
| 14% |
3% |
0,5% |
- |
3% |
8% |
- |
- |
- |
1.5% |
| 20,5% |
9.5% |
| Tổng cộng 30% |
Riêng đối với doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề có nguy cơ cao về TNLĐ-BNN, nếu đủ điều kiện, có văn bản đề nghị và được Bộ LĐ-TB&XH chấp thuận thì được đóng vào quỹ TNLĐ-BNN với mức thấp hơn là (0.3%).
C. Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT
* Đối với người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định:
Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn thì tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT là mức lương cơ sở.
* Đối với người lao động thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định:
Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT bao gồm:
- Mức lương: Mức lương theo công việc hoặc theo chức danh.
- Phụ cấp lương, bao gồm:
+ Các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ;
+ Các khoản phụ cấp lương gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
- Các khoản bổ sung khác, bao gồm:
+ Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương;
+ Các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hoặc không thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với quá trình làm việc, kết quả thực hiện công việc của người lao động.
6.2. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Mức đóng BHXH tự nguyện của người lao động được quy định tại Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:
- Người lao động hằng tháng đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất;
Mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ để quy định mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ và thời điểm thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện.
- Người lao động được chọn một trong các phương thức đóng sau đây:
+ Hằng tháng;
+ 03 tháng một lần;
+ 06 tháng một lần;
+ 12 tháng một lần;
+ Một lần cho nhiều năm về sau với mức thấp hơn mức đóng hằng tháng hoặc một lần cho những năm còn thiếu với mức cao hơn mức đóng hằng tháng so với quy định trên.
7. Dịch vụ tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội của Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy
Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy cung cấp Dịch vụ Tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội theo quy định hiện hành, bao gồm:
- Tư vấn pháp luật về BHXH bắt buộc, bao gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; pháp luật về BHXH tự nguyện;
- Tư vấn về các đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc;
- Tư vấn quy định về đóng BHXH trong trường hợp làm việc cho nhiều doan nghiệp cùng lúc;
- Tư vấn các trường hợp chi trả bảo hiểm cùng với tiền lương;
- Tư vấn về nghĩa vụ đóng BHXH của người sử dụng lao động, người lao động, mức đóng, căn cứ đóng;
- Tư vấn về chính sách chi trả bảo hiểm đối với từng trường hợp cụ thể như: chấm dứt HĐLĐ, hưu trí, thai sản, tử tuất, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp...
- Tư vấn thủ tục cho người lao động yêu cầu chi trả bảo hiểm;
- Tư vấn hậu quả pháp lý trong trường hợp không đóng/đóng không đầy đủ BHXH;
- Tư vấn thủ tục chốt, trả sổ BHXH, chuyển đơn vị đóng BHXH;
- Tư vấn cho doanh nghiệp về các thủ tục khác liên quan đến BHXH.
Vì thủ tục hành chính phức tạp, cùng với sự thay đổi liên tục của pháp luật bảo hiểm làm khách hàng lúng túng khi tham gia BHXH nên sự giúp đỡ của Luật sư chuyên sâu về pháp luật BHXH sẽ đảm bảo quyền lợi của khách hàng.
8. Lợi ích khi lựa chọn dịch vụ tại Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy
Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy là đơn vị đã có bề dày hoạt động, với đội ngũ Luật sư được đào tạo bài bản, chính quy và có chuyên môn sâu trong việc tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội. Với đội ngũ Luật sư có nhiều năm kinh nghiệm trong các hoạt động thực tiễn, cung cấp các dịch vụ pháp lý và đặc biệt là kinh nghiệm thực tế về tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội và các vấn đề liên quan, chúng tôi đã cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất về tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội và mang lại sự hài lòng cho nhiều khách hàng.
Ngoài vấn đề chuyên môn, chúng tôi luôn thực hiện dịch vụ tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội với tinh thần, trách nhiệm và sự tận tâm cao nhất, xây dựng niềm tin, sự an tâm và an toàn pháp lý cho khách hàng.
Đồng thời, chúng tôi luôn ý thức tuân thủ Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề Luật sư trong quá trình thực hiện tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội trong mối quan hệ với khách hàng, đồng nghiệp và các cơ quan Nhà nước, các cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện dịch vụ này.
Chúng tôi cam kết và trách nhiệm bảo mật tất cả các khoản mục, điều kiện của hợp đồng/thỏa thuận nào được thiết lập, ký kết và tất cả giấy tờ, tài liệu, thông tin mà Văn phòng Luật sư có được từ quá trình làm việc. Văn phòng Luật sư cam kết không công bố hay truyền đạt các vấn đề liên quan đến hợp đồng và công việc này đến Bên thứ ba nào khác mà không có sự đồng ý bằng văn bản của khách hàng, trừ trường hợp cơ quan Nhà nước yêu cầu.
9. Thông tin liên hệ với Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy
Nếu Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến pháp luật bảo hiểm xã hội, đừng ngần ngại, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline 0909160684 để nhận được sự tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội và được hỗ trợ kịp thời.
Số hotline được Luật sư tiếp nhận và xử lý trên phạm vi toàn quốc.
Thời gian làm việc từ 08 giờ sáng đến 21 giờ tối trong khoảng thời gian từ Thứ 2 đến Thứ 7 trong tuần.
Ngoài phương thức hỗ trợ qua số hotline cho dịch vụ tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội, chúng tôi còn tư vấn và hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến qua Zalo: 0978845617, và Email [info@luatsuhcm.com]
Chúng tôi hiểu rằng, vấn đề pháp lý về pháp luật bảo hiểm xã hội có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và công việc, thời gian, chi phí của bạn. Hãy để đội ngũ Luật sư của chúng tôi đồng hành và hỗ trợ bạn giải quyết các vấn đề pháp lý một cách hiệu quả và chuyên nghiệp nhất. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành cùng Quý khách hàng trên mỗi bước đường pháp lý.
Chúng tôi trên mạng xã hội