Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 285 Bộ luật hình sự)

- Khách quan: thể hiện ở hành vi thiếu trách nhiệm tức là không thực hiện hoặc thực
hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây hậu quả nghiêm trọng. Nếu ở cương vị đó, người
có chức vụ, quyền hạn làm đúng trách nhiệm của mình thì hậu quả nghiêm trọng không xảy
ra.
Trong thực tiễn xét xử cho thấy, người bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm này khi hành vi phạm tội không thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm khác (tương ứng) hoặc không chứng minh được động cơ, mục đích (cố ý). Tội phạm này hoàn thành khi chủ thể có hành vi làm hoặc không làm tròn trách nhiệm và đã gây ra hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng ở đây có thể biểu hiện qua việc gây thiệt hại đến tính mạng, sức khoẻ, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín của các cơ quan, tổ chức và những thiệt hại khác (các trường hợp được coi là gây hậu quả nghiêm trọng đã đề cập ở phần trước).
 
 
Tội phạm này khác với các tội phạm khác có dấu hiệu tương tự trong quan hệ giữa cái chung
và cái riêng ở một số điểm. Nếu hành vi thiếu trách nhiệm gây mất mát, hư hỏng tài sản do mình trực
tiếp quản lý thì cấu thành tội phạm quy định tại Điều 144 - Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm
trọng đến tài sản của Nhà nước. Nếu hành vi thiếu trách nhiệm gây mất mát, hư hỏng vũ khí, vật liệu
nổ, công cụ hỗ trợ do mình trực tiếp giữ thì cấu thành tội phạm tại Điều 235 - Tội thiếu trách nhiệm
trong việc giữ vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ gây hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp người
phạm tội thiếu trách nhiệm để cho người bị giam, giữ trốn thì thuộc tội phạm tại Điều 301 - Tội thiếu
trách nhiệm để người bị giam, giữ trốn.
 
- Chủ quan: là lỗi vô ý đối với hậu quả. Động cơ, mục đích không là dấu hiệu bắt
buộc của tội phạm này. Từ đó có thể khẳng định rằng, hành vi “thiếu trách nhiệm” của người
có chức vụ, quyền hạn đã gián tiếp gây ra hậu quả chứ không là nguyên nhân trực tiếp gây ra
hậu quả.
- Chủ thể: là người có nghĩa vụ thực hiện nhiệm vụ được giao. Trước hết người phạm tội phải là người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức.
 
c. Hình phạt chia làm 2 khung:
 
- Khung 1: thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
- Khung 2: thiếu trách nhiệm gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 3 năm đến 12 năm.
 Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.